![]() |
||
Waran z Komodo (Varanus komodoensis) – gatunek gada z rodziny waranów. To największa współcześnie żyjąca jaszczurka odkryta w 1910 r. Aby ją chronić założono w 1980 r. Park Narodowy Komodo. Opis
Głowa duża i szeroka, szyja gruba i masywna, baryłkowaty tułów, ogon gruby u nasady, a w dalszej części bocznie spłaszczony, równy połowie długości ciała. Szeroka szczęka uzbrojona w 60 zębów. Ciało pokryte ziarnistymi łuskami. Grzbiet ciemno-brązowy pokryty czarnymi plamkami.
Rozmiary
Długość do 2.5-3 m
Masa ciała 68-90 kg. Biotop
Tereny z roślinnością krzewiastą i zadrzewione.
Pokarm
Większe kręgowce, głównie ptaki i ssaki (konie, bawoły wodne, świnie, jelenie, kangury) odnotowano także kilka śmiertelnych ataków na ludzi, warany są także kanibalami. Warany z komodo nie mają wrogów naturalnych w ogniwie pokarmowym, jedynym zagrożeniem dla młodych waranów są dorosłe osobniki.
Zachowanie
Aktywny w dzień, a noc spędza w wygrzebanych przez siebie norach. Poluje z zasadzki, do upatrzonej zdobyczy zakrada się od tyłu. Atakując mniejszą zdobycz, może rzucić się wprost do jej szyi; większą ofiarę (np. jelenia czy dziką świnię) stara się powalić na ziemię (m.in. przy użyciu potężnego ogona, którego siła uderzenia równa się sile 2 ton), a następnie rozedrzeć na strzępy. Jednak nawet jeśli nie uda mu się przy pierwszym ataku zabić ofiary, to i tak, o ile uda mu się ją ukąsić, ginie ona w ciągu tygodnia; waran musi tylko podążać tropem zranionego zwierzęcia. Badania wykazały, że w ślinie warana żyje ok. 50 różnych szczepów bakterii, rozwijających się dzięki resztkom mięsa pozostającym między zębami warana; sugerowano, że bakterie te przy ukąszeniu dostają się do krwi zaatakowanego zwierzęcia, powodując infekcję prowadzącą do śmierci ofiary. Z drugiej strony, Fry i in. (2006) odkryli, że inny przedstawiciel rodziny waranów, waran kolorowy, wytwarza prawdziwy jad; twierdzą przy tym, że ukąszenia dwóch innych przedstawicieli tej rodziny, w tym warana z Komodo, wywołują u ukąszonego objawy wskazujące bardziej na działanie jadu niż na infekcję bakteryjną[1]. Na krótkim odcinku waran z Komodo może biec z szybkością do 20 km/h. Potrafi też pływać w pogoni za ofiarą.
Rozmnażanie
Pomiędzy majem a sierpniem przebiegają gody, a we wrześniu samice składają do wykopanych jam w ziemi po kilkanaście i więcej jaj o długości 12 cm w pergaminowatych osłonkach. Wylęgłe warany ważą ok. 100 g i mają 40 cm długości. potrzebują ok. pięciu lat, by urosnąć do 2 metrów długości, a mogą żyć do 30 lat.
Występowanie
Na należących do Indonezji wyspach Archipelagu Sundajskiego żyje ok. 6,000 waranów: Komodo (1,700), Rinca (1,300), Gili Motang (100) i Flor (ok. 2,000). |
![]() |